Κλίμα ανησυχίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης πυροδότησε η κίνηση της Ρωσίας να θέσει εκτός λειτουργίας τον «Nord Stream 1» για 10 ημέρες επικαλούμενη τις προγραμματισμένες ετήσιες εργασίες συντήρησης.
Η ανησυχία είναι διάχυτη σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και στην Ελλάδα, παρ’ ότι η χώρα μας βρίσκεται σε καλύτερη θέση από άλλες χώρες που είτε είναι εξαρτημένες σε συντριπτικό ποσοστό από το ρωσικό φυσικό αέριο. Στη Γερμανία ήδη προετοιμάζονται για το εφιαλτικό σενάριο, όπως χαρακτήρισε η κυβέρνηση το ενδεχόμενο η αναστολή της λειτουργίας του αγωγού φυσικού αερίου να είναι μόνιμη.
Στις 20 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει νέο σχέδιο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την πιθανότητα πλήρους διακοπής του φυσικού αερίου από την πλευρά της Ρωσίας. Η Κομισιόν εξετάζει όλα ενδεχόμενα, ενώ μεταξύ των προτάσεων που βρίσκονται στο τραπέζι είναι το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου σε περίπτωση πλήρους διακοπής του φυσικού αερίου.
Πρόβα για ενεργειακό «black out» στην Ευρώπη
Tην ίδια ώρα, αξιωματούχοι στη Γερμανία εκφράζουν ολοένα εντονότερα την ανησυχία τους πως θα υπάρξει οριστική διακοπή, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, ο ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι) χαρακτήρισε σενάριο «πολιτικού εφιάλτη» το ενδεχόμενο ανεπάρκειας φυσικού αερίου και προειδοποίησε ότι, εάν χρειαστεί παρέμβαση του κράτους στη ροή, η Γερμανία θα βρεθεί ενώπιον μιας «πρωτόγνωρης εδώ και πολύ καιρό δοκιμασίας».
«Ας προετοιμαστούμε για τη ολοκληρωτική διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου, που είναι σήμερα η πιο πιθανή επιλογή. Προϋποθέτει ότι θα επιταχύνουμε την ενεργειακή μας ανεξαρτησία», τόνισε από την πλευρά του και ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών. «Είμαστε εξαιρετικά ανεξάρτητοι, δεν μας αρέσει να εξαρτόμαστε από άλλους. Η πρώτη ανεξαρτησία πρέπει να είναι ενεργειακή».
Τα τρία σενάρια και οι εκτιμήσεις της Goldman Sachs
Τα σενάρια για το τι θα συμβεί στις 21 Ιουλίου είναι τρία: το πρώτο είναι το καλό σενάριο που προβλέπει πως η ροή του φυσικού αερίου θα συνεχιστεί κανονικά. Το δεύτερο είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν να βρίσκει ανά διαστήματα προφάσεις ώστε να κλείνει τις στρόφιγγες «απειλώντας» την Ευρώπη. Το τρίτο και ακραίο σενάριο είναι να μην ανοίξει ξανά ο αγωγός «Nord Stream 1».
Στις προειδοποιήσεις προστίθενται μάλιστα και οι δυσοίωνες εκτιμήσεις της Goldman Sachs που προεξοφλεί ότι αν το Κρεμλίνο πάρει τη σκληρή απόφαση και διακόψει πλήρως τη ροή του αερίου, το κόστος του όπως και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνει απρόσιτο για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, καθώς θα αναρριχηθεί σε ένα μηνιαίο κόστος της τάξης των 500 ευρώ. Η εκτίμηση γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνη όταν λάβει κανείς υπόψη ότι περίπου το 40% της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη αφορά τα νοικοκυριά και κυρίως τη θέρμανσή τους.
Το plan B της Αθήνας
Για το plan B στην ενεργειακή τροφοδότηση και την αβεβαιότητα μετά το κλείσιμο του αγωγού Nord Stream, μίλησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας. Mάλιστα για τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης σε περίπτωση που η Ρωσία αποφασίσει να κλείσει τις στρόφιγγες είχε γράψει η Realnews σε αναλυτικό ρεπορτάζ.
Συγκεκριμένα, ο κ. Σκρέκας με αφορμή τη διακοπή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1, τόνισε ότι το εθνικό σχέδιο περιλαμβάνει δύο άξονες και συγκεκριμένα την επάρκεια και τις προσιτές τιμές, θέλοντας έτσι να συνοψίσει τα μέτρα που θα εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση.
«Περίπου το 40-50% του φυσικού αερίου που χρησιμοποιούμε ως χώρα προέρχεται από τη Ρωσία, γι’ αυτό έχουμε λάβει μία σειρά από μέτρα, στην περίπτωση που έχουμε συνολική διακοπή στις ροές, ώστε να μπορέσουμε, να το αντικαταστήσουμε με υγροποιημένο φυσικό αέριο που θα φτάσει με καράβια στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης που έχουμε στη Ρεβυθούσα, με δύο πλοία ταυτόχρονα», τόνισε ο Κώστας Σκρέκας μιλώντας στην ΕΡΤ.
Παράλληλα συμπλήρωσε ότι «περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο θα μπορούσε να έρθει με αντίστροφη ροή μέσω του αγωγού TAP από την Ιταλία με την οποία υπάρχουν ήδη διεργασίες για αποθήκευση μεγάλης ποσότητας ενώ επίσης υπάρχει πρόβλεψη για χρήση περισσότερου ντίζελ και για επιστροφή στο λιγνίτη».
«Τα τρία τελευταία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε με 5.000 μεγαβάτ νέων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να γλιτώσουμε εισαγωγές πάνω από 1,7 δισεκατομμυρίου σε φυσικό αέριο», ανέφερε ο Κώστας Σκρέκας, σύμφωνα με τον οποίο η ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη σήμερα είναι φθηνότερη αλλά όχι εάν πέσουν οι τιμές του φυσικού αερίου, καθώς επιβαρύνεται από τον φόρο άνθρακα», σημείωσε.
Οι καταναλωτές θα ξέρουν τιμή ρεύματος και επιδότηση
«Τις δύο πρώτες ημέρες ανακτήθηκαν 30 εκατομμύρια ευρώ, από το νέο μηχανισμό που αποτελεί τεράστια ελληνική παρέμβαση στην αγορά για πλαφόν στην αποζημίωση των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος. «Ανακτούμε εκατοντάδες εκατομμύρια κάθε μήνα και τα οδηγούμε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης», πρόσθεσε ο Κώστας Σκρέκας, διευκρινίζοντας ότι η Ελλάδα πήρε εξαίρεση και εφαρμόζει δικό της μηχανισμό.
«Από 1η Αυγούστου σταματά ο μαθηματικός τύπος που διαμόρφωνε την τιμή μέσω της ρήτρας αναπροσαρμογής. Οι προμηθευτές υποχρεώνονται να δηλώνουν ποια θα είναι η τιμή χρέωσης κάθε μήνα και μετά το κράτος θα ανακοινώνει την επιδότηση, ενώ δίνεται η δυνατότητα αλλαγής παρόχου αζημίως. Θέλαμε να διασφαλίσουμε ότι οι καταναλωτές θα ξέρουν τιμή ρεύματος και επιδότηση», ανέφερε.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ήταν ο πρώτος που κατέθεσε πρόταση στο Συμβούλιο της Ευρώπης για πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, ανέφερε ο Κώστας Σκρέκας, προσθέτοντας: «Η ενεργειακή κρίση που ίσως αποδειχθεί μεγαλύτερη από την πανδημία, θα κοστίσει πάρα πολύ στην Ευρωπαική οικονομία. Η Γερμανία και η δυτική Ευρώπη έχουν το μεγάλο πρόβλημα καθώς εκεί τα νοικοκυριά ζεσταίνονται με φυσικό αέριο, αντίθετα με την Ελλάδα».
